Luka bezrobocia jako alternatywny wskaźnik wykrywający zakłócenia nierównowagi makroekonomicznej w UE

Abstrakt

Ostry przebieg kryzysu, eksplozja stopy bezrobocia i zagrożenie utraty wypłacalności w niektórych krajach spowodowały wdrożenie szeregu nowych inicjatyw w zakresie wzmocnienia koordynacji i nadzoru narodowych polityk gospodarczych w UE. Podstawowym narzędziem do realizacji tego celu jest Procedura Nierównowagi Makroekonomicznej, której istotnym elementem jest prewencyjne wykrywanie i ewentualna korekta wszelkich zakłóceń nierównowagi. Do wykrywania tych zakłóceń służy tabela wskaźników (Scoreboard), zawierająca 11 indykatorów o ściśle określonych, dopuszczalnych parametrach brzegowych. Monitorowanie nierównowagi rynków pracy, będące istotnym elementem wykrywania zakłóceń w skali makro, oparto na obserwacji stopy bezrobocia, wyrażonej w postaci 3-letniej średniej kroczącej. Jednak tak skonstruowany wskaźnik nie spełnia wystarczająco dobrze funkcji wczesnego wykrywania zakłóceń nierównowagi. Wręcz przeciwnie, w latach bezpośrednio poprzedzających wybuch zjawisk kryzysowych (2006-2008) wskaźnik ten informował o stałej poprawie równowagi rynków pracy w krajach UE. W niniejszej pracy przedstawiono alternatywny wskaźnik wykrywający zakłócenia – lukę bezrobocia, rozumianą jako różnica     pomiędzy rzeczywistą stopą bezrobocia a stopą NAIRU. Przeprowadzone badanie prowadzi do wniosku, że luka bezrobocia znacznie lepiej niż 3-letnia stopa bezrobocia sygnalizuje występowanie wszelkich, potencjalnie niebezpiecznych zakłóceń nierównowagi rynków pracy. Kwestią osobną pozostaje sposób określenia istotności i trwałości wykrytych zakłóceń, co prawdopodobnie musi być przedmiotem dodatkowych badań. Monitorowanie nierównowagi rynków pracy za pomocą luki bezrobocia jest próbą wykrywania zakłóceń na bardzo wczesnym etapie ich występowania i daje szansę na podjęcie niezbędnych działań korekcyjnych.